امروزه مبحث تضمین كیفیت در همه سطوح تولیدی، صنعتی، عمرانی و حتی خدماتی از پررنگی خاص و اهمیت زیادی برخوردار می باشد و می تواند هزینه ها و زمان كنترل كیفی و تعداد نوبت های نمونه برداری را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
كنترل كیفی بتن و اهداف آن
در این نوشته مباحث كنترل كیفی بتن تازه و سخت شده مورد بحث قرار می گیرد. لازم به ذكر است كنترل كیفی اجزاء تشكیل دهنده بتن و یا كنترل كیفی روشهای تولید، حمل، ریختن، تراكم و عمل آوری بتن و حتی انبار كردن اجزاء آن نوعی تضمین كیفیت برای بتن تولیدی و یا بتن ریخته شده موجود در قطعه یا سازه محسوب می گردد.
كنترل كیفی بتن معمولاً در سه مرحله ممكن است انجام شود، كنترل كیفی بتن خمیری (تازه)، كنترل كیفی بتن سخت شده با تهیه قالب هائی از آن، كنترل كیفی بتن سخت شده درون قطعه.
معمول ترین كنترل كیفی بتن خمیری، انجام آزمایش روانی (اسلامپ) و تعیین دمای بتن و گاه وزن مخصوص بتن و درصد هوای آن می باشد كه با اهداف خاصی این كنترلها صورت می پذیرد.
معمول ترین كنترل كیفی بتن سخت شده با تهیه قالب بتن (آزمونه بتن) سخت شده همان نمونه های آزمایشی یا كنترلی (نگهداری شده در آزمایشگاه یا شرایط استاندارد) و مقایسه مقاومت فشاری آن با مقاومت فشاری مشخصه بتن پروژه می باشد.
معمول ترین كنترل كیفی بتن سخت شده درون قطعه، با مغزه گیری از بتن و تعیین مقاومت فشاری آن انجام می گردد.
بهرحال علاوه بر كنترل های معمول، می توان كنترل های دیگری را با اهداف مشخص به انجام رسانید كه در پروژه های عادی به ندرت مورد استفاده قرار می گیرند.
علاوه بر كنترل كیفی بتن، كنترل كیفی قطعه بتنی یا سازه بتنی نیز ممكن است مد نظر باشد كه از طریق تحلیلی یا آزمایشی این كنترل ها صورت می گیرد، اما كاربردهای محدودتری دارند.
هر كار كنترلی شامل چند مرحله است. در ابتدا مرحله نمونه گیری و یا انتخاب نمونه می باشد. سپس مرحله آماده سازی و آزمایش نمونه ها و آزمونه های اخذ شده فرا می رسد و در انتها پس از دستیابی به نتیجه آزمایش، نوبت مقایسه آن با مشخصات فنی و یا ضوابط و معیارهای آئین نامه ای فرا می رسد كه گاه مستلزم صرف وقت و عملیات محاسباتی آماری است و منجر به قبول یا عدم قبول آن محصول (بتن یا قطعه بتنی) می شود.
در مورد بتن سخت شده، مرحله دیگری نیز وجود دارد كه ممكن است به پذیرش خاصی منجرگردد كه مرحله بررسی بتن كم مقاومت می باشد. هم چنین در مورد قطعه یا سازه ممكن است این مراحل منجر به لزوم تقویت آن گردد.